سطح سه رشته علوم حدیث

سطح سه علوم حدیث، دومین مقطع از این رشته است که در آن طلاب، تاریخ، مبانی و مسائل علوم حدیث را می‌آموزند و توانایی پاسخگویی به نیازهای مربوط و توان تدریس و تحقیق در حد تحلیل و بررسی آن را پیدا می‌کنند و در پایان، موفق به دریافت دانشنامه این رشته می‌شوند.

---

سطح سه علوم حدیث، دومین مقطع از این رشته است که در آن طلاب، تاریخ، مبانی و مسائل علوم حدیث را می‌آموزند و توانایی پاسخگویی به نیازهای مربوط و توان تدریس و تحقیق در حد تحلیل و بررسی آن را پیدا می‌کنند و در پایان، موفق به دریافت دانشنامه این رشته می‌شوند.

اهداف

• شناخت مبانی و مسائل علوم حدیث و دیدگاه‌های محدثان در زمینه معارف روایی؛
• ترتیب نیروهای توانمند علمی، جهت پاسخگویی به سؤالات در مورد احادیث شیعه؛
• آشنایی با مکاتب مهم حدیثی؛
• افزایش توان تحقیق در حد تحلیل و بررسی و زمینه‌سازی جهت گسترش پژوهش‌های حدیثی؛
• شناخت منابع و مآخذ مرتبط با مباحث حدیثی و ایجاد توان فهم آن؛
• زمینه‌سازی جهت تربیت استاد برای دروس مرتبط با علوم حدیث در سطح ۱ و ۲؛
• تربیت طلاب مستعد، جهت ورود به سطح بالاتر؛
• ایجاد توان تتبع و تحقیق در زمینه فقه و اصول؛
• ایجاد توان استفاده از منابع فقهی و اصولی.

جدول دروس پیش‌نیاز

ردیف	عنوان درس	ساعت	اهداف
۱	تاریخ حدیث	۳۲	آشنایی با تاریخ حدیث فریقین تا دوره معاصر
۲	جوامع حدیثی	۳۲	آشنایی با مهم‌ترین جوامع حدیثی فریقین
۳	کلیات علم رجال	۴۸	آشنایی با مبانی دانش رجال و کوشش دانشمندان فریقین در معرفی راویان
۴	منطق فهم حدیث	۳۲	آشنایی با قواعد عمومی و مؤثر در فهم حدیث
۵	تعادل و تراجیح	۱۶	آشنایی با پدیده اختلاف در میان احادیث، منشأ اختلاف و راه‌های رفع تعارض آنها
۶	درایه	۱۶	آشنایی با اصطلاحات حدیثی و طرق تحمل آن.
جمع		۱۷۶

تبصره: طلابی که دروس پیش‌نیاز را در سطح دو گرایش علوم حدیث و یا مراکز معتبر دیگر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصل‌ها، از گذراندن این دروس معاف هستند.

 

عناوین و مشخصات کلی دروس

ردیف	عنوان	ساعت
۱	دروس عمومی	۶۲۴
۲	دروس تخصصی	۱۰۸۸
جمع کل		۱۷۱۲

 

عناوین و مشخصات تفصیلی دروس:

1. دروس عمومی

ردیف	عنوان درس	ساعت	اهداف
۱	فقه	۱۶۰	شناخت استدلالی مسائل مهم فقه، طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح سه (از القول فی ماهیة العیب تا آخر مکاسب)
۲	اصول	۳۲۰	شناخت استدلالی مباحث مهم اصولی، طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح سه (جلد اول کفایة الاصول از ابتدای المقصد الثانی فی النواهی تا پایان جلد دوم)
۳	عربی معاصر	۳۲+۱۶ نظری-عملی	ایجاد توان بهره‌گیری از متون عربی جدید در حوزه علوم حدیث
۴	روش تحقیق پیشرفته	۳۲+۱۶ نظری-عملی	تقویت توان تحقیق و پژوهش در مسائل علوم حدیث،‌ با آموزش روش‌های تحقیق و کیفیت بهره‌برداری از ابزار و منابع
۵	روش تدریس	۳۲+۱۶ نظری-عملی	ایجاد توان مهارت تدریس با آموزش روش‌ها و فنون کلاس‌داری و ارزشیابی
جمع		۶۲۴

2. دروس تخصصی

ردیف	عنوان درس	ساعت	اهداف
۱	مبانی شناخت حدیث	۳۲	شناخت جایگاه و منزلت احادیث و شیوه‌های گوناگون رویارویی با آن، از دیدگاه فریقین
۲	مصطلحات الحدیث	۱۶	شناخت مقایسه‌ای اصطلاحات حدیثی امامیه و اهل سنت
۳	جوامع دینی	۳۲	شناخت مقایسه‌ای جوامع حدیثی فریقین و تبیین نقاط قوت و ضعف آنها در عرصه‌های ساختار، سند و محتوا
۴	حوزه‌های و مکاتب حدیثی	۴۸	شناخت چگونگی شکل‌گیری حوزه‌ها و مکاتب حدیثی فریقین و شاخصه‌های آنها
۵	منطق فهم متن	۳۲	شناخت و بررسی روش‌ها و رویکردها در فهم متن و ارائه منطق صحیح فهم آن
۶	مبانی و قاعد تفسیر روایی	۳۲	شناخت مبانی، قواعد، روش‌ها و مراحل تفسیر روایی، ادوار، مدارس و مکاتب آن
۷	روایات تفسیری	۳۲	شناخت ویژگی‌های مشترک و اختصاصی روایات تفسیری فریقین، همراه با بررسی برخی موضوعات منتخب
۸	شناخت محتوایی نهج البلاغه	۳۲	شناخت کلی و دسته‌بندی محتوای نهج البلاغه و موضوعات مهم آن، همراه با بررسی برخی موضوعات منتخب
۹	شناخت محتوایی صحیفه سحادیه	۳۲	شناخت کلی و دسته‌بندی محتوای صحیفه سجادیه و موضوعات مهم آن، همراه با بررسی برخی موضوعات منتخب
۱۰	نقد شبهات سندی و متنی نهج البلاغه	۱۶	شناخت شبهات مطرح درباره اسناد و محتوای نهج البلاغه و پاسخ به آنها
۱۱	سبک‌شناسی کتب حدیثی	۳۲	شناخت مقایسه‌ای شیوه‌های کتب حدیثی در حوزه حدیث شیعه و اهل سنت
۱۲	مبانی نقد حدیث	۱۶	شناخت مبانی، ملاک‌ها و شیوه‌های نقد سندی و محتوایی روایات
۱۳	دیدگاه‌های حدیث‌پژوهی معاصر	۳۲	شناخت رویکردها، دیدگاه‌ها و روش‌های جدید حدیث‌پژوهی و نقد و بررسی آن
۱۴	مستشرقان و حدیث	۱۶	شناخت ماهیت استشراق، جریانات و مکاتب آن و بررسی و نقد آرای مهم خاورشناسان پیرامون احادیث
۱۵	شبهه‌شناسی و پاسخ به آن	۳۲	بررسی برداشت‌های نادرست از احادیث، با تأکید بر شبهات وهابیت و نقد آن
۱۶	احادیث مشکل	۳۲	شناخت احادیث مشکل و دارای پیچیدگی در متن و بیان شیوه‌های تفسیر و تبیین آن
۱۷	اختلاف و تعارض حدیث	۳۲	شناخت اختلافات و تعارضات ناشی از مدلول ظاهری روایات، حال راویان، منابع و مدارس حدیثی و راه‌های رفع اختلاف و تعارض آنها
۱۸	مبانی جرح و تعدیل راویان	۳۲	شناخت اصول کلی مورد نظر رجالیان در جرح و تعدیل راویان و چگونگی حل تعارض
۱۹	منابع رجالی	۳۲	بررسی مقارنه‌ای ساختار و محتوای منابع رجالی فریقین و شناخت نقاط قوت و ضعف آنها
۲۰	راویان و اسناد پرتکرار	۳۲	شناخت راویان پر حدیث اسناد احادیث، با تکیه بر اسناد پرتکرار
۲۱	فقه الحدیث ۱	۳۲	شناخت محتوای روایات اعتقادی فریقین، همراه با خواندن متن احادیث منتخب و مقایسه آنها
۲۲	فقه الحدیث ۲	۳۲	شناخت محتوای روایات اخلاقی و تربیتی فریقین، همراه با خواندن متن احادیث منتخب و مقایسه آنها
۲۳	فقه الحدیث ۳	۳۲	شناخت محتوای روایات تاریخی فریقین، همراه با خواندن متن احادیث منتخب و مقایسه آنها
۲۴	فقه الحدیث ۴	۳۲	شناخت محتوای روایات فقهی فریقین، همراه با خواندن متن احادیث منتخب و مقایسه آنها
۲۵	منابع فقه الحدیث	۳۲	شناخت منابع مهم فقه‌الحدیثی به صورت تاریخی، همراه با تبیین مبانی و روش‌های مورد استفاده آنها
۲۶	روش تصحیح متن حدیث	۱۶+۱۶ عملی	کسب مهارت تصحیح و احیای تراث حدیثی شیعه
۲۷	متون تخصصی	۳۲+۱۶ نظری-عملی	ایجاد توان فهم متون عربی معاصر در حوزه علوم حدیث
۲۸	سمینار ۱ و ۲	۳۲+۳۲ عملی	تحقیق و تتبع درباره موضوعات جدید مربوط به گرایش علوم حدیث و ارائه آن در جلسه حضوری به صورت مقاله علمی
۲۹	پایان‌نامه	۱۹۲ عملی	ارائه یک پژوهش جامع، همراه با نقد و بررسی و تتبع کافی در حوزه علوم حدیث
جمع		۱۰۸۸