مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع) مؤسسهای پژوهشی و آموزشی در زمینه فقه، اصول فقه و کلام در شهر قم است. این مؤسسه به دستور آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، و توسط سید محمود هاشمی شاهرودی، فقیه و سیاستمدار معاصر، در سال ۱۳۶۹ش تأسیس شد. حسن نظری شاهرودی، ریاست فعلی این مؤسسه را برعهده دارد.
هدف این مؤسسه، تدوین دایرة المعارف فقه اسلامی و تحقیق و انتشار کتب مرتبط با شیعه است که در این راستا دایرة المعارف فقه اسلامی را به دو زبان عربی و فارسی منتشر کرده است.
پس از درگذشت آیت الله هاشمی شاهرودی، سید علیرضا حائری، از اعضای سابق جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در اردیبهشت ۱۳۹۸ش ریاست مؤسسه را برعهده گرفت. وی در ۲۷ تیر سال ۱۳۹۸ش بر اثر بیماری درگذشت و در مرداد ۱۳۹۸ش، حسن نظری شاهرودی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، از سوی سید علی خامنهای به ریاست این مجموعه منصوب شد.
این مؤسسه در کنار گلزار شهدای شهر قم قرار دارد.
مهمترین اهداف و وظایف مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی براساس اساسنامه آن از این قرار است:
- تدوین مجموعه کامل (دایره المعارف) در همه ابواب و انظار و مؤلفات فقهای شیعه.
- تحقیق و تدوین موضوعات مرتبط با فقه شیعه از قبیل تاریخ فقه اسلام، فقه مقارن، مباحث اقتصاد اسلام، مسائل مستحدثه و تهیه قاموس فقهی.
- تحقیق، چاپ و نشر منابع مهم فقهی.
- انتشار مجلات تخصصی در زمینههای فقهی و مطابق با نیازهای روز جامعه اسلامی.
- انتشار کتب و مقالات به زبانهای رایج دنیا به منظور معرفی مذهب شیعه.
فعالیتهای مؤسسه دایره المعارف فقه اسلامی را اینگونه برشمرده شده است:
- تدوین دایره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع). هدف از تدوین این دایره المعارف، گردآوری مطالب پراکنده فقهی با ترتیبی ویژه به منظور دستیابی متخصصان و غیرمتخصصان گفته شده است.
- تشکیل مرکز اسلامی تحقیقات الغدیر به منظور دفاع از تشیع. این مرکز آثار متعددی تألیف و به چاپ رسانده است از جمله تصحیح و تحقیق کتاب الغدیر در دوارده مجلد.
- انتشار مجله فقه اهل بیت(ع) به دو زبان فارسی و عربی.
- پٰٰژوهشهای فارسی که نشر و احیاء آثار گرانسنگ شیعه و نیز تدوین فرهنگ اصطلاحات فقهی را برعهده دارد.
این مؤسسه بیش از دهها اثر، تألیف و تحقیق و منتشر کرده است که برخی از آنها عبارتند از:
- فرهنگ فقه فارسی(۶ جلد)،
- موسوعة الفقه الاسلامی (۴۱ جلد)،
- موسوعة الفقه الاسلامی المقارن(۱۱ جلد)،
- موسوعة الغدیر (۱۴ جلد)،
- المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی (۶ جلد)،
- دانشنامه آثار فقهی شیعه،
- معجم فقه الجواهر،
- التشیع؛ نشاته و معالمه،
- نشأة التشیع و الشیعة،
- مفهوم التقیة فی الفکر الاسلامی،
- مفهوم البداء فی الفکر الاسلامی،
- ابن تیمیة؛ حیاته و عقائده،
- لماذا أنا شیعی،
- ابن تیمیة فی صورته الحقیقیة،
- الوهابیة فی صورته الحقیقیة،
- علی خطی اهل البیت(ع)،
- فدک فی التاریخ،
- الامامة و اهل البیت(ع)،
- بحث حول المهدی(ع)،
- الاجتهاد و التقلید،
- بحوث فی العلم الاصول،
- مذهب الامامیة،
- عید غدیر در اسلام،
- منتخب فضائل النبی و اهل بیته،
- دراسة فی سیرة النبویة،
- الوجیز فی الامامة و الولایة.