خاورشناسان و حدیث شیعه
کتاب پیش رو بر اساس ضرورت گفتمان نقد آثار خاورشناسان در زمینه ی مطالعات حدیثی شیعه، نخست به شناسایی آثار آنان و سپس، به تبیین و تحلیل مسئله ها، اندیشه ها، و مبانی فکری، و جریان ها و رویکردهای خاورشناسان پرداخته است.
مطالعات حدیثی خاورشناسان دامنه ی گسترده ای دارد و نگاشته های آنان در این حوزه، حجم زیادی از کتابخانه های تخصصی حدیث را به خود اختصاص داده است. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مطالعات حدیثی خاورشناسان رشد چشم گیری یافت و هم زمان، در کنار رجوع به منابع حدیثی اهل سنت، تحلیل و بررسی متون روایی شیعه، به طور ویژه در دستور کار شرق شناسان قرار گرفت. میزان این پژوهش ها، از ده ها رساله، کتاب و مقاله فراتر رفته، و دامنه ی آن، کم و بیش تمامی انواع شاخه های حدیث پژوهی در شیعه را شامل می شود. آگاهی از روش پژوهش، نتایج علمی، دغدغه ها و شبهه های خاورشناسان به مثابه یک نگاه بیرونی به دین چنان اهمیت دارد که امروزه، بررسی و نقد نوشته های آنان به عنوان یک رشته ی علمی، مورد اهتمام مسلمانان قرار گرفته است. علی رغم آنکه پژوهشگران مسلمان بسیاری به تحلیل و نقد مطالعات خاورشناسی در حوزه ی قرآن کریم و حدیث همت گماشتند، اما در زمینه ی شناخت و نقد مطالعات خاورشناسان با تمرکز بر حدیث شیعه، فعالیت های بسیار اندکی انجام شده است. کتاب پیش رو، بر اساس ضرورت گفتمان نقد آثار خاورشناسان در زمینه ی مطالعات حدیثی شیعه، نخست به شناسایی آثار آنان و سپس، به تبیین مسئله ها، اندیشه ها و مبانی فکری، و جریان ها و رویکردهای شرق شناسان پرداخته است. آنجه در این کتاب به آن پرداخته می شود:
فصل اول: کلیات- دراین فصل تعریف مفاهیم پژوهش به همراه مروری کوتاه بر پیشینه ی مطالعات خاورشناسان در حدیث شیعه آمده است.
فصل دوم: گونه شناسی و تحلیل ساختاری پژوهش ها- در این فصل تلاش شده است تا با شمارش دقیق و کامل مجموعه ی اقدامات پژوهشی خاورشناسان در حدیث شیعه، تحلیل درست و منطقی از برآورد آثار آنان صورت گیرد. بدین منظور، ابتدا گفتاری با عنوان «الگوهای طبقه بندی پژوهش های حدیثی خاورشناسان» ذکر می شود و مقصود آن است که به یک دسته بندی درست و منطقی از مجموعه ی فعالیت های حدیثی آنان دست یابیم. بر اساس مأخذشناسی و گونه شناسی صورت گرفته و نتایج حاصله از آن، نمونه هایی از پژوهش های به روش توصیفی گزارش خواهند شد. در نتایج این فصل به مهم ترین خاورشناسان در حوزه ی مطالعات حدیثی شیعه و شاخص ترین آثار نیز اشاره می شود.
فصل سوم: تحلیل ادوار تاریخی و روش های پژوهش- در این فصل بازشناسی و تحلیل عرصه ها و مسئله های خاورشناسان در حدیث شیعه انجام شده است. همچنین دو بخش «خاستگاه ها، ادوار و تطور» و «روش شناسی» مطالعات خاورشناسی در حوزه ی حدیث شیعه بررسی شده است.
فصل چهارم: بازشناسی و تحلیل عرصه ها و مسئله ها- در این فصل با توجه به شاخص ترین آثار و اندیشه های خاورشناسی در حوزه ی حدیث شیعه و نیز در نظر گرفتن تطور رویکردی و تاریخی و روش های پژوهشی ایشان، مهم ترین و برجسته ترین عرصه ها و مسائل فکری مطالعاتی خاورشناسان شناسایی شده، به واکاوی دیدگاه های گوناگون، بیان نکته های افتراق و اشتراک و نیز برجسته سازی موارد نقدخیز پرداخته است. بنابراین هدف این فصل تحلیل و نقد اندیشه ها بوده است.
فصل پنجم: بررسی و تحلیل آسیب ها و امتیازها- در این فصل آسیب ها و امتیازهای فعالیت علمی خاورشناسان در حدیث شیعه بیان شده است. این فصل به دو بخش «آسیب ها در مطالعات خاورشناسان در حدیث شیعه» و «نقاط قوت و مزایای خاورشناسان در حدیث شیعه» تقسیم می شود.
ثبت دیدگاه شما