تحلیل خطبه انتقادی امام حسن (علیه السلام) پس از رحلت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بر اساس نظریه فرکلاف

تحلیل گفتمان انتقادی، پدیده ای زبانی می باشد که در اثر ارتباط تولید شده، و گرایشی مطالعاتی، اجتماعی و میان رشته ای است. گفتمان انتقادی، به تحلیل و نقد متونی که بازتاب دهنده عوامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حاکم بر فضای جامعه است، می پردازد.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل گفتمان انتقادی امام حسن مجتبی علیه السلام در وقایع پس از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله بر اساس نظریه فرکلاف است که در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین و به روش توصیفی- تحلیلی به آن پرداخته می شود. دستاورد این نوشتار تبیین گفتمان انتقادی امام علیه السلام است که نشان دهنده شرایط خفقان و قدرت مسلط بر جامعه، اوضاع مردم کوفه در زمان حضرت می باشد، افزون بر این اثرپذیری امام علیه السلام از آن شرایط که گفتمان را به صورت اعتراضی و انتقادی نسبت به پیمان شکنان ایراد فرموده اند، این انتقاد را در راستای اثبات امامت و جانشینی بعد از رسول خدا صلی الله علیه و آله، شکوه از حق ضایع شده حضرت علی علیه السلام، ذکر فضایل پدر بزرگوارش، معرفی یار و یاور دلسوز پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و روشنگری در جهت برانگیختن افکار عمومی برای حمایت و پشتیبانی امام علیه السلام و یارانش برجسته می‌نماید.

منبع: مطالعات ادبی متون اسلامی سال چهارم زمستان 1398 شماره 4 (پیاپی 16)