بررسی روایات کنیه ابوتراب؛ نقدی بر نظریه اتان کلبرگ

چکیده مقاله:
ابوتراب یکی از کنیه های علی(علیه السلام) است. اما دشمنیهای کینه توزانه به ویژه در دوره بنی امیه از سویی، و حب افراطی علاقه مندان از سوی دیگر باعث شده زمینه صدور روایت کنیه ابوتراب در بین مجادلات و دیدگاه مذمت و منقبت آمیز قرار گیرد. به طوری که اکنون در منابع شیعه و اهل سنت دو دسته روایات درباره خاستگاه اطلاق این عنوان از سوی پیامبر بر علی(علیه السلام) ذکر شده است. اتان کلبرگ در مقاله ابوتراب مدعی است ابوتراب نه از روی مدح، بلکه از روی نکوهش و مذمت، به علی(علیه السلام) اطلاق شده و شیعیان با جعل احادیث به نفع علی ابن ابی طالب(علیه السلام) این عنوان را از مذمت به منقبت برگرداندند. این مقاله با رویکردی تحلیلی تاریخی، ضمن جستجوی روایات نقل شده در منابع شیعه و اهل سنت به نقد دیدگاه کلبرگ، و زمینه های ظهور این نقل ها پرداخته است. دو نقد کلی دیدگاه کلبرگ عبارتند از: نفی تغییر تدریجی ذم به مدح توسط شیعیان و عدم فحص کامل ایشان درباره خاستگاه های این کنیه در منابع شیعه و اهل سنت.
کلیدواژه ها:
ابوتراب, امام علي(عليه السلام), علي ابن ابيطالب, كنيه, اتان كلبرگ