بیوگرافی

حسن انصاری پژوهشگر ارشد علم کلام و فلسفه اسلامی در دانشگاه آزاد برلين (انستيتوی مطالعات اسلامی) و مدرس اصول فقه و تاريخ علم کلام در اين دانشگاه است. وی همچنين “عضو وابسته” مرکز ملی پژوهشهای علمی فرانسه (بخش مطالعات اديان کتاب) و نيز عضو انجمن بين المللی تاريخ علوم و فلسفه عربی و اسلامی (پاريس) است.

حسن انصاری، متولد سال ۱۳۴۹ شمسی در تهران است. تحصيلات خود را در رشته علوم تجربی در مدرسه علوی تهران در سال ۱۳۶۷ به پايان برد. انگيزه های خانوادگی و نيز تحصيل در مدرسه ای با آموزشهای دينی وی را از سالهای دورتر به تحصيل و مطالعه در ادبيات عرب، فقه و اصول و عقايد و معارف دينی واداشت. پس از دبيرستان، در گروه فلسفه دانشکده ادبيات دانشگاه تهران مشغول به تحصيل شد و در کنار آن دانشهای دينی کلاسيک را هم زمان ادامه داد. بدين ترتيب در کنار تداوم مراحل تحصيل در فقه و اصول و نيز کلام و فلسفه اسلامی، تا اندازه ای فلسفه های غربی را آموخت. علاقه به مطالعات و آموزشهای کلاسيک دينی و بهره وری از محضر استادان اين حوزه ها، او را همچنين به مطالعه تطبيقی باورهای مذهبی و کلامی و انديشه های فيلسوفان اسلامی رهنمون کرد و چند سالی را به تحصيل و مطالعه در کلام، حديث و عقايد شيعی و فلسفه اسلامی گذراند. پس از چندی به مطالعه تاريخ روی آورد و آن را هم زمان در کنار ادامه تحصيل در زمينه فلسفه و دانشهای دينی کلاسيک مورد توجه قرار داد. در کنار همه اينها در محضر دو تن از عالمان نامدار تاريخ و کتابشناسی در قم و تهران، آموزش ديد و همکاری با دائرة المعارف بزرگ اسلامی دستمايه ای برای آشنايی با شيوه های تحقيق تاريخی و شناخت منابع کهن را برای او فراهم کرد و از برخی استادان آن مرکز و نيز مرکز نشر دانشگاهی به طور شخصی بهره های علمی برد. همکاری او با مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، در قالب تأليف، کتابشناسی و همکاری با کتابخانه مرکز، ويراستاری، رياست يکی از بخشهای علمی و عضويت در هيئت عالی علمی (در مورد اخير تنها در دوره انتشار جلد ششم) تا سالها تداوم داشت. در همين سالها به ويژه به سفارش مرکز دائرة المعارف به تأليف مقالات زيادی در حوزه تاريخ، رجال، کلام و فرق مذهبی پرداخت. از اوائل دهه هفتاد مطالعاتش را در حوزه فلسفه محض و فلسفه های مضاف در مکاتب مغرب زمين، اديان و تاريخ ملل و نحل گسترش داد. مدت زمانی در بيروت، علاوه بر مطالعه در نسخه های خطی، تحصيلات دانشگاهی خود را در حوزه فلسفه غرب و فلسفه و انديشه سياسی ادامه داد و از نزديک با برجسته ترين متفکران و روشنفکران عرب آشنايی پيدا کرد و نزد برخی از آنها تحصيلات و درسهای خصوصی و دانشگاهی را پی گرفت. از اواخر دهه هفتاد به نوشتن در مجلات علمی و دانشگاهی در ايران در زمينه های کلام و فرق، حديث، تاريخ و انديشه سياسی کلاسيک اسلامی آغاز کرد و مقالات متعددی در نشريات نشر دانش، معارف (مرکز نشر دانشگاهی)، کتاب ماه دين، علوم حديث، آينه ميراث و تاريخ روابط خارجی و برخی مجموعه های ديگر منتشر کرد. وی در همين دوره و نيز در سالهای بعد در چندين کنفرانس داخلی و خارجی شرکت کرد و مقالاتی ارائه نمود. در همين دوره با برخی از مؤسسات علمی و پژوهشی کشور در قالب پروژه های نسخه های خطی (و فهرست نويسی و عکسبرداری از نسخه های خطی کتابخانه های برخی کشورهای عربی)، تحقيقات اديان و مذاهب، آشنايی با جريانهای فکری و روشنفکری در جهان عرب در صد و پنجاه سال اخير و غيره همکاری کرد و مقالات، گزارشها و کتابهايی در اين زمينه ها نوشت که بيشتر آنها هنوز به چاپ نرسيده است. مدتی نيز در برخی دانشگاهها و يا مراکز علمی داخلی و خارجی به تدريس و يا ايراد سخنرانی در حوزه کلام و فرق پرداخت. در طول همه اين سالها، همکاری با برخی کتابخانه های کشور در جهت فهرست نويسی و يا عکس برداری از نسخه های خطی و تهيه منابع کمياب از جمله فعاليتهای وی بوده است.

حسن انصاری از سال ۱۳۸۱ در کشور فرانسه اقامت گزيد و تحصيلات تکميلی خود را در دو رشته فلسفه و تاريخ اديان در مدرسه کاربردی مطالعات عالی سوربن ادامه داد و نخست موفق به اخذ درجه ديپلم عالی گرديد و سپس در همين دانشگاه در فروردين ۱۳۸۸ از رساله دکتری خود در رشته نظامهای فلسفی و اديان دفاع کرد.
او علاوه بر انتشار کتاب و مقالات پژوهشی در نشریه های مختلف، مقالات و تحقیقات خود را در سایت شخصی خود با عنوان «بررسی های تاریخی» در حلقه کاتبان منتشر می کند.