درآمدی بر فلسفه مهدویت پژوهی

کتاب «در آمدی بر فلسفه مهدویت پژوهی» با قلم حجت الاسلام و المسلمین حسین الهی نژاد اعضو هیئت علمی پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی در فصول پنج گانه تدوین شده است. مطلع بحث که فصل اول این کتاب است با بیان کلیاتی از مباحث مربوطه آغاز گردیده است. در فصل دوم به مفهوم شناسی فلسفه و ارتباط آن با فلسفه های مضاف پرداخته شده است. در فصل سوم تبیین فلسفه مضاف و اقسام آن مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است. در فصل چهارم به چیستی مهدویت، مهدویت پژوهی، فلسفه مهدویت و فلسفه مهدویت پژوهی اشاره شده است و در آخرین فصل که فصل پنجم این کتاب می باشد به بحث چیستی مهدویت پژوهی از نظر حوزه دانشی پرداخته شده و در این قسمت حوزه مهدویت پژوهی با چهار حوزه دانشی نظیر علم، رشته، میان رشته و گرایش مورد تطبیق و ارزیابی قرار گرفته است و در آخر مطالب کتاب با بیان نتیجه ای به پایان رسیده است.
این کتاب شامل فصل های زیر می باشد:
کلیات
مفهوم شناسی فلسفه و ارتباط معنایی با فلسفه های مضاف
فلسفه مضاف و اقسام آن
چیستی مهدویت، فلسفه مهدویت، مهدویت پژوهی و فلسفه مهدویت پژوهی
چیستی مهدویت پژوهی از نظر حوزه معرفتی

---

این اثر به حوزه فلسفه مهدویت پژوهی اختصاص دارد که یک حوزه بیرونی، بنیادی و درجه دو است؛ همان حوزه ای که کمتر در دستور کار پژوهش گران مهدوی قرار گرفته است و کمتر درباره آن، غور و کنکاش عالمانه صورت می گیرد. در این نوشتار، ابتدا به ماهیت و چیستی فلسفه مهدویت پژوهی می پردازیم و در ادامه به ساختار و منظومه مسائل آن مبادرت می کنیم. در قسمت بعدی ضمن بیان ماهیت و هویت حوزه معرفتی مهدویت پژوهی با درافکندن حوزه های مختلف معرفتی نظیر «مقوله علم»، «مقوله رشتگی»، «مقوله میان رشتگی» و «مقوله گرایش» دور نمایی از گونه گونی حوزه های معرفتی و تطبیق مهدویت پژوهی با آن ها را به تصویر می کشیم. در نهایت و فرجام مقال، تنها یکی از آن مقولات دانشی که «علم» باشد را به میان کشیده، با ارائه تعریف حداقلی و حداکثری از آن و تطبیق مهدویت پژوهی به اثبات علم بودن مهدویت پژوهی با تعریف حداقلی علم رای می دهیم و جواز اضافه «فلسفه» را بر مهدویت پژوهی اعلان می کنیم.

خلاصه ماشینی:

“پس در تعریف فلسفه مهدویت پژوهی گفته می‌شود: فلسفه مهدویت پژوهی، حوزه معرفتی ای است که با نگرش کلی و بیرونی و نیز با روش عقلی، به «در این کاربرد گاهی به جای پیشوند «فلسفه» به صورت مضاعف، از پسوند «شناسی» معادل واژه انگلیسی «logy» و مثلا به جای «فلسفه مهدویت»، «مهدویت شناسی» یا «مهدویت پژوهی» استفاده می‌شود» (علی اصغر هادوی‌نیا، جایگاه فلسفه اقتصاد اسلامی و معرفی برخی از عناصر آن، فلسفه‌های مضاف، ج 1، ص 358). حال باید پرسید، مهدویت پژوهی که علاوه بر داشتن چارچوب و نظام مشخص، دارای موضوع و غرض و نیز دارای مسائل، سؤالات و شبهات بسیاری می‌باشد، تحت عنوان کدام یک از حوزه‌های معرفتی بالا قرار می‌گیرد؟ چنانکه گذشت، رسالت این نوشتار در میان پرسش‌های بالا تنها پاسخ به پرسش نخست و تحقیق و پژوهش پیرامون آن است؛ یعنی رسالت این نوشتار و مقاله با ارائه دلیل و برهان و نیز با طرح مفهوم شناسی واژه علم، اثبات علم بودن مهدویت پژوهی است و پژوهش و تحقیقات دربارة پرسش‌های دیگر را به عهده مقالات و نوشتار دیگر واگذار می‌کند. علم بودن مهدویت پژوهی بر اساس تعریف حداقلی در این قسم از تعریف، اولا، علم بودن مهدویت پژوهی بر اساس معیارهای خارجی و محصل یعنی با نگاه پسینی، مورد توجه قرار گرفته است و ثانیا، بر اساس نگرش حداقلی، مفهوم شناسی می‌شود: بی تردید اگر مسائل بسیاری را که کنار هم جمع شده، از نظر موضوع، غایت یا روش، به یک‌دیگر مرتبط باشند، علم تلقی کنیم، باید مهدویت پژوهی را با توجه به مسایل بسیاری که اکنون در گرد آن، جمع شده‌ و دارای موضوع و غایت مشخصی است نیز علم، تلقی کنیم.”