عنوان درس: کلام اسلامی 1 ( بر اساس کتاب کشف المراد)

شناخت مباحث مهم خدا شناسی (براهین اثبات) به صورت متن محور

---

 

 

مقدار ساعت:   32 ساعت

نوع درس:         نظری

پيش‌نياز:          ندارد

هدف: شناخت مباحث مهم خدا شناسی (براهین اثبات) به صورت متن محور

سرفصل‌ها:

1. کلیات (مفاهیم، ضرورت بحث، پیشینه، منابع).
2. مباحث مقدماتی (مفهوم خدا، اثبات پذیری خدا، دسته‌بندی براهین اثبات خدا).
3. برهان فطرت:
   • واژه‌شناسی و مفهوم فطرت؛
   • فطریات، اقسام و ویژگی‌های؛
   • تصدیق فطرت و فطریات؛
   • تقریرهای برهان فطرت بر وجود خداوند.
4. برهان نظم:
   • تعریف نظم؛
   • صورت مشترک تقریرهای برهان نظم.
   • تقریرهای برهان نظم:
     • تقریر بر اساس علیت؛
     • تقریر بر اساس انسجام و پیوستگی اجزای عالم؛
     • تقریر بر اساس هدفمندی؛
     • تقریر بر اساس حساب احتمالات؛
   • قلمرو دلالت برهان نظم؛
   • اشکالات بر برهان نظم.
5. برهان حرکت:
   • تقریرهای برهان حرکت؛
   • قلمرو دلالت برهان حرکت؛
   • – اشکالات بر برهان حرکت.
6. برهان حدوث:
   • مفهوم حدوث؛
   • – قالب مشترک برهان حدوث؛
   • – اثبات اصل نخست (حدوث عالم) و اصل دوم (نیازمندی حادث به خالق)؛
   • – قلمرو دلالت برهان حدوث.
   • – اشکالات بر برهان حدوث:
     • تناقض درونی؛
     • ناتوان بودن در اثبات خدای ادیان.

7. برهان امکان و وجوب:
   • مقدمات برهان؛
   • تقریرهای برهان امکان و وجوب (تقریر: ابن سینا، خواجه نصیر و ملاصدرا)؛
   • اشکالات بر برهان و پاسخ آن‏ها.
8. برهان صدیقین:
   • ویژگی‌های برهان صدیقین؛
   • تقریرات برهان صدیقین(تقریر: ابن سینا، ملاصدرا، علامه طباطبائی).

 

شیوه اجرا:

شیوة ارزشیابی:

فعالیت کلاسی	تحقیق	آزمون کتبی	سمینار
3	5	12	–

ابزار و امکانات: عمومی

متن آموزشی:

تبیین براهین اثبات خدا/ عبدالله جوادی آملی/ تحقیق: حمید پارسانیا/ قم/ اسراء/ 1395ش.

منبع اصلی:

• 1 الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة/ جلد 6/ صدر المتألهين‏/ بيروت‏/ دار احياء التراث‏/ 1981 م‏.
• 2 شوارق الإلهام في شرح تجريد الكلام/ عبد الرزاق لاهیجی/ اصفهان‏/ انتشارات مهدوى‏/ بی تا.
• 3 تلخيص المحصل المعروف بنقد المحصل/ خواجه نصير الدين طوسى/ بيروت‏/ دار الأضواء/ 1405ق‏.
• 4 مدخل مسائل جدید در علم کلام/ جعفر سبحانی/ قم/ موسسه امام صادق/ 1389ش.
• 5 الالهیات علی هدی الکتاب و السنة و العقل/ جلد 1/ جعفر سبحانی/ قم‏/ المركز العالمي للدراسات الإسلامية/ 1412 ق‏.
• 6 کفایة الموحدین فی عقائد الدین/ جلد 1/ نوری طبرسی/ تصحیح: غلامرضا رضایی/ قم/ رائد/ 1393ش.

منبع فرعی:

• 1 گوهر مراد/ فياض لاهيجى‏/ تهران‏/ نشر سايه‏/ 1383 ش‏.
• 2 تبصرة الادلة فی اصول الدین/ میمیون بن محمد نسفی/ محقق: کلود سلامة/ دمشق/ المعهد العلمی الفرنسی للدراسات العربیة/ 2006م.
• 3 توحید در قرآن/ عبدالله جوادی آملی/ تنظیم حیدرعلی ایوبی/ قم/ اسراء/ 1383ش.
• 4 خدا در فلسفه/ ترجمه بهاء الدین خرمشاهی/ تهران/ موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی/ 1370ش
• 5 براهین اثبات وجود خدا در نقدی بر شبهات جان هاسپرز/ حمید رضا شاکرین/ تهران/ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی/ 1385ش.