خطبه فدکیه، تفسیر توحید، نبوت و معاد است

نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه درک اسماً الحسنی رمز رسیدن به مقام اخلاص است، گفت: خطبه فدکیه، تفسیر بر توحید، نبوت و معاد است.

---

آیت الله میرباقری ادامه داد: خطبه فدکیه مقدماتی دارد که سراسر معارف توحیدی است طوری که در آن صحبت از حقیقت توحید، نبوت و رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و تفسیر دین می‌شود، چنانچه انسان مقدمه این خطبه را نپذیرد مابقی فرازها برای او بی معنا می‌شود؛ بنابراین حضرت زهرا علیها السلام از بیان این مضامین اهداف خاص و مهمی دارند.

وی با اشاره به وصیت نامه حضرت امام حسین علیه السلام، بیان کرد: حضرت سیدالشهدا علیه السلام در این وصیت نامه با همین اعتقادات توحیدی آغاز می‌کنند و به نبوت رسول خدا صلی الله علیه و آله شهادت می‌دهند و می‌فرمایند: من برای چهار هدف احیای امر به معروف و نهی از منکر و… خروج کردم؛ زمانی این اهداف معنا پیدا می‌کنند که آن مقدمات پذیرفته و معلوم شود در غیر این صورت اگر آن درکی که حضرت از توحید، رسالت و معاد دارند کنار گذاشته شود اهداف خروجشان بی معنا می‌شود.

آیت‌الله میرباقری با استناد به فرازی از خطبه فدکیه، گفت: حضرت زمانی که در این خطبه شهادت به توحید را بیان می‌کنند می‌فرمایند وَ اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، کَلِمَةٌ جَعَلَ الْاِخْلاصَ تَأْویلَها، وَ ضَمَّنَ الْقُلُوبَ مَوْصُولَها، وَ اَنارَ فِی التَّفَکُّرِ مَعْقُولَها، الْمُمْتَنِعُ عَنِ الْاَبْصارِ رُؤْیَتُهُ، وَ مِنَ الْاَلْسُنِ صِفَتُهُ، وَ مِنَ الْاَوْهامِ کَیْفِیَّتُهُ؛ می‌خواهند بگویند که توحید کلمه‌ای است که تأویل، باطن و غایت آن رسیدن به مقام اخلاص و تحقق آن است. حقیقت توحید با قلوب انسان پیوند دارد و ظهور آن در قلب همان رشته پیوند او به حقیقت توحید است به گونه‌ای که در تفکر و عقول آدمی ظهور می‌کند.

این استاد برجسته حوزوی ادامه داد: حقیقت توحید یک مرتبه معقول دارد که انسان با تفکر خودش فهم می‌کند و آن همان نورانیت فکر و عقل است، و یک مرتبه‌ای دارد که مرتبه پیوست قلب انسان با خداوند متعال و پیوند باطنی با حضرت حق است که از آن به عنوان مرتبه توحیدی قلب یاد می‌شود.

وی گفت: ذکر «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ»، الوهیت را از غیر خدای متعال نفی می‌کند و الوهیت پروردگار را به اثبات می‌رساند، شیخ صدوق این نفی و اثبات را مهمترین فضیلت این ذکر بیان می‌کند. الوهیت مقام کسی است که تمام اسماً الحسنی از آن اوست برای همین در قرآن کریم آمده اگر خواستید خدای متعال را عبادت کنید به واسطه همین اسماً الحسنی عبادت کرده و آن را به غیر خدا نسبت ندهید.

آیت‌الله میرباقری با بیان اینکه الله صاحب اسماءالحسنی است، عنوان کرد: با همین اسماءالحسنی است که خدا مقام الوهیت دارد برای همین مقام الوهیت از اسماءالحسنی رفیع‌تر است و همه اسماً الحسنی ذیل مقام الوهیت قرار دارد. خدای متعال قادر و مابقی همه عاجز هستند برای همین اله همه این اسماءالحسنی را دارا است و چنانچه این اسماً نبود هرگز خدا عبادت نمی‌شد و اله نیز نبود.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه همه مخلوقات مضطر و محتاج به اسماً الهی هستند، تصریح کرد: اگر کسی این اسماً و صفات را در جای دیگری غیر از وجود خداوند دید او کافر است و همچنین کسانی که گاهی از پروردگار و گاهی اوقات از شیطان تبعیت می‌کنند آنان دچار شرک در طاعت هستند. طبق صریح روایات؛ خدای متعال را باید با این اسماً خواند و عبادت کرد و کسانی که در اسماً الهی الحاد می‌کنند را باید رها کرد.

وی با اشاره به اینکه انسان در برابر خدای متعال فقر مطلق است، عنوان کرد: این فقر بالاترین شرافتی است که انسان در برابر خدای غنی مطلق دارد. انسان وقتی به مرتبه قلبی می‌رسد به مقام شهود نائل می‌شود چنین انسانی در مرتبه قلب و تفکر چیزی جز خدا نمی بیند و هر چیزی که می‌بیند فقر محض بودن موجودات است برای همین وجود این انسان سراسر اخلاص می‌شود.

آیت‌الله میرباقری در پایان خاطرنشان کرد: درک قلبی «لا اِلهَ اِلاَّ اللَّهُ» به معنای رسیدن به مقام اخلاص است. یکی از ویژگی‌های مقام اخلاص آن است که انسان غیری جز خدا نبیند که خواسته خود را تمنا کند، انسان اگر اسماءالحسنی را در غیر دید نمی‌تواند به مقام اخلاص برسد.