رویکرد رها از خشونت تشیّع، پیامی برای امروز و فرادی بشریت

 تشیّع، حلقه ی وصل ملک است با ملکوت که در آن، اکمال رسالت انبیاء(ع) با ابلاغ ولایت حضرت مولی الموحدین علی(ع) محقق می گردد. علی ایی که ولی الله است و برای اصلاح حالِ خرابِ انسان می آید و او را از خود بندگی به خدا بندگی می رساند، اما روش آن حضرت بدون خشونت و به دور از اجبار است چرا که هدف ایشان نه اجبار انسان ها به قبول ولایت است و نه جنگ ظالمانه، چرا که آن با روح اسلام نمی سازد.

---

همچنین هدف ایشان نه اجرای عدالت است و نه تحقق صلح، به صورت جدای از هم بلکه آرمان آن امام المتقین، حتی ورود به «جنگ عادلانه» هم نیست.

پروفسور کثیری با بیان اینکه رسالت نبوی و ولایت علوی، برای ایجاد «صلح عادلانه» از طریق هدایت انسان ها به صراط مستقیم است که البته این امر ریشه در مبانی عقیدتی و تفکر تشیّع دارد، گفت: برای آشنا ساختن انسان های قرن بیست و یکمی، با «بینش رها از خشونت تشیّع» این مجموعه چندین جلدی که تا کنون هشت جلد آن منتشر شده، در دستور تحقیق و انتشار قرار گرفت.

وی ادامه داد: این مجموعه حاصل تئوری پردازی و تز پرفسوری و درس های مؤلف در دانشگاه وین می باشد، که علاوه بر این دانشگاه، در دانشگاه سالزبورگ اتریش، دانشگاه بین المللی وین، دانشگاه وبستر وین، مدارس عالی، کنفرانس های دیالوگی، مراکز اسلامی و مؤسسات مسیحی در حوزه زبان آلمانی به درس گذاشته شده است.

وی گفت: این اولین باری است که منظومه معرفتی رها از خشونت تشیّع به صورت تألیفی، در مستوای علمیِ آکادمیک و به زبان آلمانی در اختیار دانش پژوهان و خوانندگان قرار می گیرد. در حقیقت این گام دیگری برای تحقق مرجعیت علمی تفکر و عقاید تشیّع در حوزه زبان آلمانی است.

این محقق و پژوهشگر اظهار کرد: اکنون این تشیّع است که خود، به تبیین مبانی عقیدتی و بنیان های فکری خود به زبان آلمانی نشسته و آنها را از طریق انتشارات شیعی منتشر می نماید. «آی لوگوس» انتشاراتی که گفتمان علمی تشیّع را در اختیار فرهیختگان و دانش پژوهان در کشور های آلمانی زبان قرار می دهد تا یاری گر آنها برای آشنایی با رویکرد رها از خشونت تشیّع باشد.

وی همچنین درباره عناوین و محتوا این مجموعه هشت جلدی، بیان کرد: عنوان اصلی این مجموعه «هرمنوتیک رها از خشونت» و عنوان فرعی آن «بینش رها از خشونت تشیّع» می باشد. البته هر جلد به موضوع خاصی اختصاص یافته و تلاش شده است به اقتضای موضوع هر جلد مطالبی حول محور های اصلی آن بیان شده و در صورت لزوم به مسائل جانبی هم اشاره شود. از آنجا که تکرار بعضی از مطالب موجب تأثیر بیشتر آن در خواننده می شود، بعضی از موضوعات (البته با پرداختی جدید) در مجلدات دیگر هم آمده است.

پروفسور کثیری در ادامه درباره هر یک از جلدهای مجموعه «بینش رها از خشونت تشیّع» توضیحاتی داد.

نظریه و روش شناسی

در جلد اول این مجموعه که به حضرت نبی اکرم صل الله علیه و آله و حضرت سید الّساجدین امام زین العابدین علیه السلام تقدیم شده است، ضمن تبیین «هرمنوتیک رها از خشونت» و تفاوت آن با هرمنوتیک کلاسیک، مراد از خشونت از دیدگاه تشیّع به تفصیل توضیح داده شده و در انتهاء «مبانی عقیدتی رها از خشونت تشیّع» تشریح شده است.

جهان بینی رها از خشونت

تفکّر و عقاید تشیّع ریشه در جهان بینی آن دارد. جلد دوم که به حضرت نبی اکرم صل الله علیه و آله و حضرت باقر العلوم علیه السلام تقدیم شده است، بینش عقیدتی رها از خشونت، بینش فرهنگی رها از خشونت، بینش انسان شناختی رها از خشونت، منظومه ی ارزشی رها از خشونت، سیاست رها از خشونت و اقتصاد رها از خشونت را به عنوان محور های اصلی به بحث نشسته و توضیحاتی در باره آنها به خوانندگان ارائه می نماید.

عرصه های تحقق رها از خشونت

این جلد که به حضرت نبی اکرم صل الله علیه و آله و حضرت امام جواد علیه السلام تقدیم شده است، به پرسشهای کلی ایی که حول موضوع «تفکر رها از خشونت تشیّع» وجود داشته و دارد معطوف بوده و در حقیقت یک بازپرداخت از کل محتوای این مجموعه ی ده جلدی می باشد. به بیانی دیگر این یک جلد خود می تواند جلد مستقلی تلقی شده و راهی هست برای رسانیدن کسانی که فرصت مطالعه همه ی مجلدات را نداشته و یا عجول در رسیدن به پاسخ مناسب هستند.

حقوق متون

جلد چهارم به حضرت نبی اکرم صل الله علیه و آله و حضرت امام هادی علیه السلام تقدیم شده است. این جلد عهده دار تئوری پردازی در مورد «حقوق متون» است. از ویژگی های جهان مدرن توجه به حقوق است و از این منظر تا کنون به حقوق بشر، حقوق حیوانان، حقوق دریا ها، حقوق محیط زیست، حقوق سیارات نگریسته و در باره آنها تئوری هایی بیان و اقداماتی برای حفظ آنها به عمل آمده است. بیش از سه میلیارد انسان به متون مقدس وحیانی عقیده مندند (و اگر بودایی ها و هندوها را به معتقدان به متون مقدس بیفزاییم، بیش از پنج میلیارد انسان به متون دینی عقیده مندند)، ولی هنوز بشر به حقوق متون نپرداخته و در باره دفاع از آنها کاری در عرصه بین الملل انجام نداده است. به لطف الهی، این جلد این موضوع بسیار مهم را به دست گرفته و به اختصار حدود و ثغور آن را بیان نموده است.

دیالوگ رها از خشونت

جلد پنجم با به دست گرفتن موضوعاتی همچون «جهان بینی دیالوگی رها از خشونت»، «سطوح دیالوگ رها از خشونت»، «هویت و تفاوت ها»، «تحکیم دیالوگ در اروپا»، «مدخلی به جهان فکر دیگران»، به سوال های کلیدی (فرهنگی، انسان شناختی و دینی) در مورد رویکرد دیالوگی رها از خشونت و زمینه های وحیانی دیالوگ در یهودیت، مسیحیت و اسلام شیعی پاسخ داده است. سهم دیالوگی اسلام و موانع دیالوگ دو فصلی هستند که به خوانندگان مطالب مفیدی ارائه می نماید.

صلح عادلانه

صلح و عدالت از مقولات مهم برای بشر می باشند که هر یک بدون دیگری آنچنان کارا نیست. صلحی موفق است که عادلانه محقق شود و عدالتی شیرین است که مزه صلح را به انسان بچشاند. لذا تلاش شده است تا از «هرمنوتیک صلح» به «تحقق صلح» رسیده و راه میانبر «صلح عادلانه» که آن همانا از نظر تشیّع «دفاع عادلانه» می باشد، نشان داده شود.

دین و رهایی از خشونت

محققان زیادی به بررسی موضوع رابطه دین و خشونت پرداخته و از آنجا که از اصول موضوعه آنها این است که دین موجد خشونت است، لذا پژوهش های آنها هم بر موضوع «دین و خشونت» متمرکز است. ورود این چنینی به موضوع، راه را برای رسیدن به هدف دلخواه آسان نموده و آنها را به راحتی به این نتیجه می رساند که: منشاء خشونت دین است و دینداران! اما این جلد (که به حضرت صاحب(عج) تقدیم شده است) آنها را با چالشهای جدّی مواجه می نماید. اولاً موضوع آن “دین و رها از خشونت است” و نه دین و خشونت. چرا که ما لزوماً رابطه ای بین دین و خشونت نمی بینیم، و یا اگر هم هست منشائ آن، دین و خالق و قرآن نیستند، بلکه عوامل زیاد دیگر در این مورد دخیل هستند که مورد بازخوانی و واکاوی قرار گرفته اند. ثانیاً آنها را با پرسش های اساسی مواجه می نماید، مانند: اصلاً چرا دین و خشونت؟ و مهمتر این که:کدام دین؟

البته بعضی ها قدری تنازل نموده و برای اینکه از آب گل آلود ماهی شان را بگیرند، از فرصت خشونت آفرینی (که البته خودشان هم در آن سهیم هستند) سوء استفاده نموده و می گویند که: دین منشاء خشونت نیست، بلکه «توحید» منشاء آن است، تا مردم زخم خورده از جنگها و خشونت ها را به تثلیث دعوت نمایند. البته استدلال واهی آنها این است که چونکه توحید همه ی قوا را تحت قدرت خدای احد واحد قرار می دهد، لذا این تجمع قدرت باعث خشونت می شود”! لذا یکی از فصل های این کتاب به رد این شبهه پرداخته است و جواب مناسبی به این گروه از شبه صلح پژوهان است.

و اما سوال کلیدی این جلد «تشیّع و خشونت» است. امروزه بعضی ها را عقیده بر این است که تشیّع موجد خشونت است و نه هر دینی و یا نه هر دین توحیدی ای. این پرسمان در یک گفتمان شیعی بررسی شده و با بیان اینکه اصلاً تشیّع خود قربانی خشونت می باشد و نه موجد آن، «رویکرد رها از خشونت تشیّع» را با ابتناء بر قرآن و سنّت تبیین شده است.

هرمنوتیک قرآنی رها از خشونت

با توجه به اهمیت قرآن در هدایت انسا نها به سوی حقیقت و عدالت و تأثیر آن در بیداری آنها، از دیرباز توجه محققان غربی به آن جلب شده و زوایای مختلف این کتاب آسمانی را کاویده اند. در ابتدا مسیونر های مذهبی، بعد شرق شناسان، بعد از آنها دانشیانِ علوم ادیان و … که آثار زیادی هم تألیف نموده اند. ولی تلاش آنها معطوف به پی بردن به حقیقت قرآن نبود، بلکه نکته اشتراک همه ی آنها مبارزه با این کتاب آسمانی و تحریف معارف وحیانی آن برای انکار رسالت حضرت ختمی مرتبت صل الله علیه و آله و از حجیت انداختن حقیقت آن کتاب آسمانی بوده است و می باشد. عجیب این است که تا آنجا بنده مطلع هستم، هیچ یک از آنها هیچ تحصیل معتبری هم در مورد قرآن کریم نداشته و در هیچ حوزه ی علمی اسلامی تفسیر، علوم قرآن و یا قرآن شناسی نیاموخته و حتی زبان عربی را که ابتدایی ترین شرط فهم آن است نمی دانند. ولی علی رغم آن، این به اصطلاح محققان، قرآن را ترجمه نموده و یا در چندین مجلد بر آن شرح و تفسیر نگاشته اند. مطالب این جلد برای آگاهی بخشی به هر کسی است که قصد آشنایی با حقیقت قرآن را دارد، به ویژه این افرادی که به عنوان استاد سالها تدریس نموده و قرآن را (به زعم خودشان) با نقد های غیر علمی و مملو از خشونت، به مسلخ بی اعتباری می کشانند. در این جلد به سه رویکر اصلی غیر عالمانه و یا ظالمانه به قرآن اشاره شده و تلاش شده است تا آنها به راه صحیح تعامل با قرآن کریم هدایت شوند.

چرا التجاء به خشونت؟

بعد از بیان اینکه خداوند، قرآن، انبیاء الهی و حضرات معصومین را نفرستاده است تا خشونت بیافرینند، بلکه هدف از ارسال آنها رهانیدن انسان ها از خشونت و هدایت آنها به سلام در دنیا و آخرت است و بعد از دفع شبهات مخالفان قرآن و اسلام در مورد خشونت گرا بودن اسلام و قرآن، به این پرسش اساسی پاسخ داده شده است که: اگر حقیقت این است که این پژوهه می گوید، پس چرا این همه خشونت به ویژه در میان دینداران و بالاخص مسلملنان؟ در این جلد – که به حضرت صاحب الزمان(عج) تقدیم شده است، علل اصلی خشونت را نام برده و در مورد هر یک از آنها توضیحات لازم بیان شده است.

هرمنوتیک نقد تاریخی قرآن

رویکرد نقد تاریخی، از جمله رویکرد هایی در غرب بود که کتب مقدس یهودیان و مسیحیان را از حجیت انداخته و از اعتبار ساقط نموده است. از آنجا که بسیاری از متفکران و سیاستمداران غربی (شاید نه در نظر و لی حقیقتاً) در عمل به جبر تاریخی پایبندند، از این رو تلاش می کنند که رویکرد نقد تاریخی را در مورد قرآن کریم هم اجرا نمایند، تا هم قرآن را بی اعتبار نمایند و هم رسالت حضرت رسول اکرم را نعوذ بالله باطل نمایند.

این جلد – که به حضرت صدیقه طاهره تقدیم شده است – در بیان این حقیقت است که، حضرت قرآن کریم و سنت حضرت نبی عظیم، نه تنها ترسی از این رویکرد ها ندارند، بلکه از آنها استقبال هم می نمایند. حضرت قرآن کریم آنچنان از حقیقت وحیانی خود مطمئن است، که قرن ها قبل از اینکه رویکرد نقد تاریخی به ذهن شما ها خطور نماید، خود همه ی عالمیان و آدمیان را به تحدّی طلبیده و این تحدی تا قیام قیامت ساری و جاری است. ما هم شما را به نقد تاریخی دعوت می نماییم، ولی نه برای اثبات افسانه بودن قرآن، بلکه برای پی بردن به حقایق وحیانی قرآن. اینکه متون مقدس شما قدرت هماوردی با این رویکرد را نداشت، دلیل این نیست که قرآن هم اینگونه باشد. بلکه چند نفر از خودتان توانستید کتاب های مقدس خودتان را از اعتبار ساقط کند، این خود اَدلّ دلیل بر بی اعتباری آنها است، تازه کتب شما هیچ کس را به تحدی نطلبیده است. و از آنجا که قرآن کریم، همه را به تحدی طلبیده که با هر روش و رویکری (حتی رویکرد نقد تاریخی) آن را به چالش بطلبند ولی هنوز کسی را یارای هماوردی با آن نیست، این خود اَدلّ دلیل است، که قرآن کریم سخن رب العالمین است و نه سخن بشری، و یا حتی نبوی. آنچه همه باید به آن توجه داشته باشند این حقیقت است که: قرآن کریم آیتی از حکمت فرازین است و نه سخنی از عالم فرودین، فأعتبروا یا اهل العالمین!

پروفسور کثیری در پایان گفت: این آثار تقدیم به همه ی آنانی می شود که به دنبال شناخت حقیقت تشیّع، به ویژه جهان بینی رها از خشونت آن می باشند. چه آنانی که از سر تحقیق این پژوهه را می خوانند، چه آنانی که در صغر سن به کشورهای آلمانی زبان مهاجرت نموده اند، چه آنانی که در این حوزه به دنیا آمده اند و چه والدینی که (هنوز) پیرو معارف اهل بیت(ع) هستند، ولی آشنایی زیادی با تفکّر تشیّع نداشته و یا مقداری آشنا هستند و به دنبال منابعی معتبر به زبان آلمانی می گردند. تألیف و انتشار این پژوهش، گامی جدید به سوی تحقق این هدف بوده و انشاءالله بتواند نمَی از یَم معارف ولایی را به تشنه کامان در جهان و به ویژه در حوزه کشورهای آلمانی زبان بچشاند.

لازم به ذکر است مجموعه هشت جلدی «بینش رها از خشونت تشیّع» توسط انتشارات «آی لوگوس» منتشر شده است.

منبع: خبرگزاری شفقنا