حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی صادقی:
انگیزه جعل در روایات علائم ظهور فراوان است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با تاکید بر لزوم نگرش عمیق علمی به روایات گفت: انگیزه جعل در روایات علائم ظهور بسیار زیاد است، ضمن اینکه متن خیلی از روایات علائم ظهور موقوف است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، شامگاه پنجشنبه، پنجم فروردین‌ماه در نشست علمی «علائم ظهور» گفت: بحث منجی و موعود مختص مسلمین و شیعیان نیست و مطلبی بین ادیانی و بین مذهبی است و همه ادیان دیگر هم آن را قبول دارند، لذا علائم و نشانه‌های ظهور در ادیان دیگر بیان شده و حتی برخی مطالب مطرح شده در یهودیت و مسیحیت شبیه مطالب بیان شده روایات شیعه است.
وی با بیان اینکه ما از دوره کودکی آن حضرت اطلاع چندانی نداریم، افزود: عمده مطالب مطرح شده زمان ظهور و چگونگی و علائم آن در طی قرون متمادی بوده، البته ما از اینکه زمان ظهور را تعیین کنیم منع شده‌ایم با این حال برخی که حتی ممکن است جزء بزرگان هم باشند زمان برای ظهور تعیین کرده‌اند که درست نیست.
صادقی تصریح کرد: کلیپی اخیرا پخش شده که ظهور در سال ۱۴۰۰ رخ خواهد داد که ممکن است این افراد دروغگو هم نباشند ولی وظیفه ما آن است که آن را نپذیریم؛ در مورد چگونگی ظهور روایاتی داریم اما عمده مباحث در مورد علامات ظهور و نشانه‌ها است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، اضافه کرد: علت قرار دادن علائم و نشانه‌ها مبارزه با مدعیان دروغین است تا کسی نتواند چنین ادعا کند و اگر کرد، نشانه‌های امام روشن باشد؛ این موضوع بسیار فراگیر است و در کتب شیعه و سنی هم روایات متعدد بیان شده است.
انگیزه جعل در روایات آخرالزمان
وی افزود: یکی از معیارهای مهم در این مسئله، مصدر و منبعی است که این روایات در آن ذکر شده است؛ اگر در دوره‌های نخستین روایات این مسئله کمتر بوده ولی بعدها بیشتر هم شده است، زیرا انگیزه جعل وجود داشته و کسانی مدعی مهدی بوده یا خود را منتسب و روایاتی جعل کرده‌اند.
صادقی اظهار کرد: بخشی از روایات ظهور در کتب مَلاحِم و فِتَن آمده که در شیعه و اهل تسنن وجود دارد؛ فتن، کتابی است که فتنه‌های مرتبط با آخرالزمان را نوشته است و ملاحم هم همین ویژگی را دارند، حتی امیرالمؤمنین در نهج‌البلاغه هم ملاحم دارند، البته فتنه‌های سخت و ناگواری برای مسلمین گاهی به عنوان نشانه تلقی می‌شود که ربطی به ظهور ندارد و علامات کلی و عمومی برای آینده جهان است.
این پژوهشگر عرصه امامت با تأکید بر اینکه باید به مصدر کتبی که این روایات در آن مذکور است، توجه داشته باشیم، ادامه داد: کتبی در مورد ظهور پیشگویی داشته‌اند که ممکن است حدیث نبوی و از ائمه باشد ولی اینها هم برای ظهور نیست، بلکه کلیاتی برای حوادث آینده بشر و مسلمین است و حتی ممکن از واژه فرج هم در روایت استفاده شده باشد، ولی ربطی به ظهور ندارد.
صادقی بیان کرد: معیار دوم هم اینکه صدور این روایات باید از ناحیه معصوم باشد؛ یعنی سند کامل باشد و ثانیا به معصومین برسد؛ بسیاری از روایات سندش به ائمه و پیامبر و معصومین نمی‌رسید، بلکه به صحابی ختم می‌شود که برای ما معیار نیست یا حرف یک عارف ولو انسان بزرگی هم باشد برای ما سند نیست؛ بسیاری از این روایات موقوف است.
روایات پرچم‌های سیاه مربوط به عباسیان است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: معیار دیگر برای روایات، متن است زیرا متن برخی روایات با معارف دینی و کلام و عقاید و تاریخ ما سازگار نیست و نشانه ظهور هم نبوده و نیست، از جمله روایات رایات سود یا پرچم‌های سیاه که روایات متعددی در کتب شیعه و اهل تسنن ذکر شده مربوط به عباسیان است و ربطی به ظهور ندارد.
وی افزود: ممکن است احادیثی از پیامبر(صلی الله علیه و آله) هم به عنوان پیشگویی وجود دشته است، ولی اینکه ربطی به ظهور داشته باشد، دلیل علمی و قطعی نیست، بنابر این این عرصه بسیار لغزنده است و انگیزه‌های جعلی هم در این زمینه زیاد بوده است لذا باید با دقت بسیاری به این روایات بپردازیم و به برداشت‌های سطحی اکتفا نکنیم.
ثبت دیدگاه شما