معرفی موسسه
مؤسسة البیان للتواصل و التأصیل
مقدمه
عصر حاضر را به دلیل ناکامی مکتب‌های بشری در حل بحران‌های روحی انسان، عصر بحرانِ معنا نامیده‌اند. بحران‌های فکری، اخلاقی، سیاسی، فرهنگی و مانند آن، زندگی بشر را چنان فراگرفته است که تلاش‌های پیگیر و بی‌امان او برای یافتن نسخه‌ای جان‌افزا برای نیل به سعادت، همچنان ادامه دارد.
چنین وضعی، اقبال به آیین حیات‌بخش اسلام را -که با بهره‌مندی از تعالیم الهی، آموزه‌هایی اصیل برای حل مسائل دنیوی و معنوی ارائه می‌کند و برنامه‌ای متعالی برای سعادت ابدی بشر عرضه می‌دارد- در میان جوامع مختلف دو چندان کرده است؛ تا آنجا که سرعت گرایش به این دین در مقایسه با دیگر ادیان افزایش یافته و گاه همین مسئله موجب دشمنی بیشتر برای مقابله با اسلام و مسلمانان شده است.
با این همه، در جوامع اسلامی نیز مذهب‌های مختلفی وجود دارد که علیرغم اشتراک‌های فراوان، اما دارای آموزه‌های خاص به خود هستند. از مکتب‌های افراطی همانند جریان‌های تکفیری گرفته تا اندیشه‌های معتدل و گرایش‌های قومی و سکولار، هر یک قرائت‌های گوناگونی از اسلام ارائه می‌کنند که برخی از این قرائت‌ها با آموزه‌های ارزشمند اسلام کاملاً در تعارض‌اند و خود زمینه‌ساز رشد اسلام‌هراسی و اسلام‌ستیزی هستند.
شیعه که خاستگاه آن مدرسه اهل‌بیت (ع) است، با تکیه بر دو رکن اساسی یعنی قرآن و سنت پیامبراکرم (ص) و اهل‌بیت (ع) که در حدیث ثقلین به آن تصریح شده است و نیز با بهره‌مندی از عقل سلیم، بر این باور است که در این جهان متکثّر، عهده‌دار چارچوبی استوار و برنامه‌ای هماهنگ و کارآمد برای راهبری بشر به سوی سعادت است.
در این میان به علت ارتباط محدود اندیشه‌مندان شیعه با مراکز علمی به طور عام و مراکز علمی و پژوهشی جهان اسلام به طور خاص، سهم حضور و مشارکت گفتمان اصیل شیعه امامیه در حد مطلوب نبوده و چنین وضعی موجب کمرنگ شدن اندیشه حیات‌بخش اهل‌بیت (ع) در محافل علمی و فرهنگی جهان شده است.
از سوی دیگر، هنوز آمار و اطلاعات دقیقی که بتواند ظرفیت‌های جامعه جهانی شیعه را به صورت دقیق و روزآمد گرد آورد و بازنمای وضع واقعی شیعه در عصر حاضر باشد، وجود ندارد و آمارها و اطلاعات موجود باریک‌بینی و دقت لازم را ندارند. چنین وضعی سبب شده است که قدرت هم‌گرایی و هم‌افزایی مرکزها و کانون‌های شیعی کاهش یافته و در مقابل، فعالیتهای موازی و جزیرهای افزایش یابد. این نکته هنگامی حساس‌تر می‌نماید که گروه‌های تندرو یا ناآگاه از معارف اصیل قرآن و سنت، گاه با حضور پررنگ و رسانه‌ای و اقدامات ناشایست، سبب تحریک دیگران و یا دخالت در شئون سایر اقوام و ملیّت‌ها شده و بر انزوای بیشتر شیعیان در جوامع دیگر کمک می‌کنند.
گفتمان شیعه علیرغم دارا بودن معارف ارزشمند، به علت عدم ارائه مناسب در صحنه رقابت با جریان‌های فکری و فرهنگی دیگر، نیازمند بازآرایی در قالب‌های نوین و همگام با نیازهای جهان معاصر است. این حضور کمرنگ سبب شده تا مخالفان به دلیل آشنایی با سلیقه‌های مخاطب بین‌الملل و عرضه محتوا در قالب‌های روزآمد، به تدریج مرجعیت معرفی تشیع را به دست گیرند و در نتیجه، چهره تشیع آن چنان که بایسته و شایسته است، به مخاطبان غیر شیعه منتقل نشود.
بدین سان موسسۀ البیان تلاش می‌کند که با رویکرد علمی و با بهره‌گیری از ابزارهای فرهنگی و رسانه‌ای، با معرفی روشن و روش‌مند مکتب اهل‌بیت (ع) زمینۀ گفت‌وگو و شناخت بیشتر با سایر مکاتب، ادیان ومذاهب را فراهم سازد. این موسسه، با سرلوحه قرار دادن فرمایش امام رضا (ع) که «إِنَّ النَّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحَاسِنَ كَلَامِنَا لَاتَّبَعُونَا» [اگر مردم زيبايی‌هاى سخن ما را بدانند، بى‌گمان به ما گرایش پیدا می‌‌کردند.]، عرضۀ درست و دقیق معارف اهل‌بیت (ع) در همۀ ابعاد فکری، اخلاقی، حقوقی، سیاسی و اجتماعی را تنها راه معرفی مکتب گرانسنگ قرآن و سنت می‌داند.
مأموریت
مؤسسه «البیان للتواصل والتأصیل» با اعتقاد به حقیقت و درون مایه‌های اصیل مکتب اهل‌بیت (ع) و با هدف معرفی مباحث شیعه‌شناسی به‌ویژه به غیر شیعیان، می‌کوشد ابعاد و زوایای منظومه معرفتی اهل‌بیت (ع) را از دریچه نگاه عالمان شیعه، بر اساس نیازهای روز و در قالب‌های جهانی ارائه کند و ضمن تعامل گسترده با مرکزها و گروه‌های غیر شیعی، به منظور فهم مشترک از این معارف اهتمام ورزد.
راهبردها
1. ارائه دقیق و نظام‌مند منظومه معرفتی و عملی مکتب اهل‌بیت (ع) در حوزه‌های مختلف و در قالب‌های نوین و متداول علمی جهانی و ناظر به مسئلههای دنیای معاصر؛
2. پاسخ به نیازهای متنوع پژوهشی و آموزشی در حوزه شیعه‌شناسی از طریق ارائه خدمات فرهنگی؛
3. تعامل و همکاری گسترده با مراکز و مؤسسه‌های غیر شیعی دنیا بر اساس منطق گفت‌وگوی علمی و رعایت موازین اخلاقی و حرفه‌ای؛
4. شناسایی، ساماندهی اطلاعات و ایجاد ارتباط شبکهای میان مراکز، شخصیت‌ها و فعالیتهای شیعی در مقیاس منطقهای و جهانی و طراحی برنامه‌ها و اقدامات مشترک؛
5. آینده‌پژوهی مطالعات شیعه‌شناسی به منظور بنای چشماندازی میانمدت و بلندمدت و با هدف مشاوره برای تصمیم‌های روزآمد و توانایی انتخاب هوشمندانه متناسب با شرایط و شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فردا.
معرفی برخی از برنامه‌های مؤسسه
1. موسوعه معارف شیعی
تألیف مجموعه کتاب‌های آسان و طبقه‌بندی شده با رویکرد تبیینی-توصیفی به منظور آشنایی مخاطبان غیر شیعه با فرهنگ و معارف شیعه در حوزه‌های مختلف و ناظر به نیازها، مسئلهها و اولویتهای موجود.
2. تدوین منابع مرجع شیعه‌شناسی
تنظیم و تدوین دانش‌ها و اطلاعات شیعه‌شناسی در قالب منابع مرجع و در دسترس قراردادن آن‌ها برای نخبگان در سطح جهانی.
3. گردآوری بانک جامع اطلاعات و آمار شیعه
گردآوری و پردازش دقیق و روزآمد اطلاعات و آمار شخصیت‌ها، مؤسسه‌ها، مرکزها، همایش‌ها، آثار و نظایر آن در حوزه تشیع که در قالب یک سامانه جامع اطلاعاتی در اختیار مؤسسه‌ها و شخصیت‌ها قرار خواهد گرفت.
4. دوره‌های آموزشی شیعه‌شناسی
برگزاری یا به اشتراک‌گذاری دوره‌های آموزشی در موضوعات متنوع و مختلف شیعه‌شناسی برای مخاطبان غیر شیعی و معرفی ابعاد گوناگون علمی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شیعه.
5. نشست‌های علمی و سمینارهای تخصصی
برگزاری نشست‌های علمی و سمینارهای تخصصی در قالب گفت‌وگوهای شفاف و محترمانه با گروه‌های دیگر به منظور تبیین معارف شیعی، درک متقابل و تلاش برای حل مسائل اختلاف‌انگیز با پرهیز از اهداف رسانه‌ای و تبلیغاتی.
6. ارائه خدمات پژوهشی و فرهنگی
ارائه خدمات متنوع پژوهشی و فرهنگی به علاقه‌مندان شناخت شیعه و شیعه‌پژوهان در قالب معرفی سخنران، مشاوره برای تألیف کتاب، مقاله و پایان‌نامه در موضوعات مرتبط، کتابخانه تخصصی شیعه‌پژوهی با دسته‌بندی موضوعی کتاب‌ها، عرضه سیر مطالعاتی در موضوعات شیعه‌شناسی، معرفی فرصت‌های دانشگاهی و حوزوی شیعه‌شناسی و …