سکه جهانشاه قراقویونلو

ضرب سکه با خطوط اعتقادی شیعه از اشیای فرهنگی به جا مانده متعلق به قبل از دوران صفوی. این سکه از انوع سکه های جهانشاه قراقویونلو در قرن نهم هجری ضرب شده است.

---

 

سکه جهانشاه قراقویونلو – قرن نهم هجری

این سکه سال و محل ضرب ندارد. اما با توجه به دوره حکومت جهانشاه قراقویونلو، در سال های 839 تا 872 و شاید در تبریز ضرب شده است.

روی سکه:

مرکز:
جهانشاه

حاشیه:
السلطان الغازی بهادر خان خلد الله ملکه

پشت سکه:
لا اله الا الله محمد رسول الله علی ولی الله

اهمیت اشیای فرهنگی در مطالعهٔ تاریخ اجتماعی

برای مطالعه و بررسی تاریخ و به ویژه تاریخ اجتماعی، از منابع فراوانی می توان بهره گرفت.

یک روش مرسوم، مراجعه به متون تاریخی نوشته شده در کتاب های موسوم به تاریخ سلسله ای است.
به عنوان نمونه برای مطالعهٔ تاریخ مغولان، می توان به کتاب های تاریخ جهانگشای جوینی، تاریخ مبارک غازانی، تاریخ اولجایتو، تاریخ گزیده و دیگر متون تاریخی نوشته شده دربارهٔ این دوران مراجعه کرد.
همانطور که گفته شد، این متون به تاریخ سلسله ها و حکومت ها می پردازند. آنچه که در این کتاب ها گزارش شده است، معمولا حول نخبگان سیاسی (به ویژه شخص پادشاه) گشته و اقدامات، فرمان ها، مسافرت ها و … پادشاه است که هدف اولیه و اصلی این کتاب ها را تشکیل می دهد.
لذا مراجعه به متون تاریخ سیاسی، هر چند بسیار مهم است، اما نمی توانند تمامی داده ها در زمینه تاریخ اجتماعی و فرهنگی را در اختیار پژوهشگران قرار بدهند.

خانم مری لیندمان در مقاله «منابع تاریخ اجتماعی» نیز معتقد است که مراجعه به کتاب های تاریخی سیاسی چندان راهگشای پژوهشگران تاریخ اجتماعی نیست و لذا باید منابع دیگری را نیز مورد توجه قرار داد. (1)

در دهه های اخیر، رویکردهای جدیدی در مطالعهٔ تاریخ اجتماعی به وجود آمده که خود را محدود به منابع مرسوم ننموده و تلاش دارند اطلاعات مورد نیاز در این زمینه را از طرق دیگری به دست بیاورند.

از مهم ترین منابعی که این مورخان در مطالعات خود استفاده می کنند، اشیای فرهنگی (همچون سکه ها، نسخه ها، نگاره ها، بناها، کتیبه ها و امثال آن) هستند که ارتباطی وثیق با زندگی اجتماعی دارند. در واقع اشیای فرهنگی (cultural materials) می توانند به عنوان بهترین نمایندهٔ فرهنگ عامه به شمار بیایند.

سکه ها در جایگاه رابطهٔ میان سیاستمداران و مردم، نسخه ها در جایگاه رابطهٔ عالمان و مردم، نگاره ها در جایگاه آموزش شاهزادگان و طبقهٔ ثروتمند، بناها به عنوان مکانی برای برگزاری آیین ها و مراسمات مذهبی و کتیبه ها به عنوان نمایشگر شعارهای اعتقادی هستند، که می توانند کمک شایانی در مطالعهٔ تاریخی فرهنگ عامه داشته باشند.