حدیث صلح امام حسن (علیه السلام)

(بررسی و تحلیل پیشگویی رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) از صلح میان دو گروه بزرگ مسلمان)
نویسندگان: منصور داداش‌نژاد و روح‌الله توحیدی‌نیا

چکیده مقاله
در میان روایات، دسته‌ای از روایات یافت می‌شود که شامل صلح امام حسن(علیه السلام) از زبان پیامبر است که در مجموعه‌های روایی اهل‌سنت به صورت گسترده انعکاس یافته است. براساس این روایات، رسول خدا(ص) از صلح میان دو گروه بزرگ از مسلمانان به‌وسیله امام حسن(علیه السلام) خبر داده است و این پیشگویی در سال ۴۱ هجری که به «سال جماعت» شهره شد، به وقوع پیوسته است. در این مقاله با هدف دستیابی به میزان صحت و سقم این روایت، ابتدا اسناد حدیث و مسیر نقل آن پیگیری شده و سرنخ و منشأ حدیث را در مجامع اهل‌سنت و راوی اصلی آن را حسن بصری (م. ۱۱۰ ق) شناسایی کرده است. آنگاه با به کارگیری معیارهای نقد متون، متن حدیث مذکور، نقادی شده و آن را موافق اندیشه‌ها و ایده‌های صلح‌گرا و صوفیانه حسن بصری یافته و به این نتیجه رسیده است که حدیث یادشده افزایش و توسعه یافته و بخش‌هایی از آن مخدوش است.